Βαζωλών, μονή

Πατριαρχικό σταυροπηγιακό μοναστήρι του Πόντου στο όνομα του Ιωάννη του Πρόδρομου του Βαζελών, που βρισκόταν κοντά στην Τραπεζούντα. Το όνομα Βαζελών είναι νεότερο και προήλθε πιθανώς από το αρχαιότερο Ζαβουλών. Κατά την παράδοση, η μονή είναι αρχαιότερη από όλες τις μονές του Πόντου και ιδρύθηκε το 270 μ.Χ. Καταστράφηκε από τους Πέρσες, αλλά επανιδρύθηκε από τον Ιουστινιανό. Η μεγάλη ακμή του συμπίπτει με την αυτοκρατορία των Κομνηνών της Τραπεζούντας. Από το 1694 το μοναστήρι ενίσχυσαν οι Ρώσοι, γεγονός που συντέλεσε πολύ στην οικονομική του ανόρθωση. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση και έγιναν σφαγές Ελλήνων, ο ηγούμενος Χρύσανθος διέθεσε μεγάλο χρηματικό ποσό και κατόρθωσε να σώσει χιλιάδες χριστιανών που κατοικούσαν στις γύρω κοινότητες. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922 ερημώθηκε. Στο μοναστήρι υπήρχαν πολύτιμα κειμήλια και χειρόγραφα από την εποχή των Κομνηνών.